De knobbelzwaan is een grote witte watervogel met een lange wit/geelachtige nek en wordt zo’n anderhalve meter. Op zijn voorhoofd, boven zijn oranje snavel, zit een zwarte knobbel. Met kleur en knobbel onderscheidt hij zich van de grotere wilde zwaan en de kleine zwaan. Die hebben trouwens gele snavels. Hij is vaak te vinden in plantsoenen en meren en eet daar waterplanten en gras. De knobbelzwaan blijft bij warme winters in Nederland.
WAAROM BEHEER NODIG IS
De knobbelzwaan is een beschermde diersoort. De soort brengt in sommige streken echter schade aan het grasland van boeren aan. Jonge onvolwassen knobbelzwanen leven tot in mei in grote groepen samen, ze vreten aan landbouwgewassen, vertrappen gewassen en bevuilen grasland met uitwerpselen.
HOE VOORKOM JE SCHADE
Op plekken waar schade dreigt, mogen knobbelzwanen het hele jaar worden verjaagd en geschoten door het nemen van preventieve maatregelen (provinciale vrijstelling). Denk daarbij aan het ophangen van lappen, zakken of linten, het plaatsen van vlaggen of schriklint (langs oevers) en knalmiddelen. Kijk voor meer informatie naar de preventiekit zwanen van het Faunafonds, onderdeel van Bij12.
WANNEER PREVENTIE NIET HELPT
De knobbelzwaan staat op de provinciale vrijstellingslijst. Om schade aan bepaalde landbouwgewassen te voorkomen mag de knobbelzwaan het gehele jaar worden verjaagd en als nodig geschoten (ondersteunend afschot). Ook is het in dat geval toegestaan nesten te zoeken en de eieren te schudden of leeg te prikken. Dit geld voor het bestrijden van schade aan blijvend grasland, graszaad, graan, mais en groenten in bedrijfsmatige teelt.
Lees meer in het Faunabeheerplan Algemene soorten voor achtergronden.
HET WETEN WAARD
MEER WETEN
- over de leefwijze van de knobbelzwaan: Vogelbescherming/knobbelzwaan
- over de aantallen en verspreiding van knobbelzwanen in Nederland: Sovon/knobbelzwaan